Dyrektywy ATEX to europejskie akty prawne, w których znajdują się szczegółowe wytyczne pozwalające na zniwelowanie ryzyka wybuchów w zakładach przemysłowych i miejscach, gdzie mogą one wystąpić. Jakie zagadnienia są podejmowane w poszczególnych dyrektywach ATEX? Kto dokładnie musi się stosować do wymogów w nich zawartych? W których krajach te akty prawne obowiązują?
Kto wdrożył dyrektywy ATEX i które z nich obecnie obowiązują?
Mianem „ATEX” określamy dyrektywy Parlamentu Europejskiego, które określają wymagania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa i ochrony ludzi przed wybuchem w miejscach, gdzie takowy może się pojawić. Od 1 lipca 2003 roku kraje członkowskie Unii Europejskiej były zobowiązane do wdrożenia zapisów dwóch dyrektyw ATEX: dyrektywy 94/9/WE z 23 marca 1994 roku nakładającej obowiązki na producentów urządzeń i maszyn oraz dyrektywy 1999/92/WE z 16 grudnia 1999 roku dotyczącej użytkowników oraz pracodawców. Celem dyrektywy 94/9/WE było ujednolicenie przepisów państw członkowskich związanych z systemami ochronnymi i urządzeniami przeznaczonymi do użytku w przestrzeniach zagrożonych wybuchem.
W międzyczasie nastąpiła jednak spora zmiana: dyrektywę 94/9/WE zastąpiła dyrektywa ATEX 2014/34/UE z 26 lutego 2014 roku. To właśnie ona wraz z dyrektywą 1999/92/WE z 16 grudnia 1999 roku są obecnie obowiązującymi.
Czego dotyczą obecnie obowiązujące dyrektywy?
Dyrektywa ATEX 2014/34/UE z 26 lutego 2014 roku określa wymagania dla producentów maszyn dotyczące wytwarzania, a także projektowania urządzeń i systemów ochronnych działających w strefach zagrożonych eksplozją, zwanych też strefami ATEX. Na skutek jej zapisów od 20 kwietnia 2016 roku sprzedawać można tylko produkty, które są zgodne z wymaganiami umieszczonymi w tej dyrektywie. To właśnie ta dyrektywa mówi o „systemach ochronnych ATEX”, czyli urządzeniach przeznaczonych do natychmiastowego powstrzymania wybuchu lub ograniczenia zasięgu płomienia oraz ciśnienia wybuchu. Mogą to być na przykład zawory obrotowe izolujące wybuch, dostępne w ofercie dostawcy przemysłowych systemów odpalających Filtrowent lub zawory klapowe.
Zaś dyrektywa 1999/92/WE z 16 grudnia 1999 roku wytycza minimalne wymogi dotyczące pracodawców i użytkowników, związane z ochroną życia, zdrowia i bezpieczeństwa pracowników zatrudnionych w zakładach pracy, gdzie istnieje duże prawdopodobieństwo wystąpienia wybuchu.
